Hormony odgrywają niezwykle ważną rolę, stymulując pracę poszczególnych narządów. Są to związki chemiczne, produkowane przez wyspecjalizowane gruczoły lub tkanki. Układ hormonalny nazywany jest także endokrynologicznym, a dziedziną medycyny zajmującą się badaniami nad tym obszarem jest endokrynologia.
Inne są wskazania do badań dla kobiet, inne dla mężczyzn, dlatego poruszymy tu sytuacje, kiedy należy zdecydować się na badanie poziomu hormonu dla każdej z płci.
Badania hormonalne u kobiet
Badania hormonalne u kobiet służą przede wszystkim sprawdzeniu, czy cykl miesiączkowy przebiega prawidłowo. Często są także wykonywane przy problemach z zajściem w ciążę. Trzecia kategoria badań to dolegliwości związane z tarczycą.
Aby sprawdzić, czy cykl przebiega prawidłowo wykonuje się badanie poziomu estrogenu. Podwyższony wynik świadczy między innymi o chorobach wątroby lub raku jajnika. Bardzo często poziom estrogenów wzrasta podczas przyjmowania doustnej antykoncepcji. Z kolei zbyt niski wynik obserwuje się w przypadku zespołu policystycznych jajników, a także zespołu Turnera oraz niewydolności przysadki. Poziom estrogenów spada również wtedy, gdy mamy do czynienia z niedożywieniem.
Poziom hormonów bada się również w przypadku problemów z zajściem lub utrzymaniem ciąży. Testy zaleca się wykonać po roku bezskutecznego starania o zajście w ciążę. Oprócz estrogenu bada się wtedy poziom prolaktyny oraz hormonów płciowych, do których zalicza się folikulotropine, czyli FSH oraz lutropine, czyli LH, jak również estradiol i progesteron. Przy problemach z zajściem w ciąże zawsze warto też oznaczyć jest poziom hormonów androgennych, czyli tych tzw. męskich hormonów płciowych. Badanie może zlecić lekarz, ale wykonać je można także odpłatnie.
Ostatnią kategorią badań, które wykonać powinna kobieta są badania TSH, pozwalające ocenić kondycję tarczycy. Zbyt wysoki poziom TSH wskazuje na niedoczynność tarczycy, niski na nadczynność. Na problemy z tarczycą, według szacunków WHO, cierpieć może nawet co czwarta kobieta. Badanie poziomu TSH powinno być wykonane co roku. W przypadku niepokojących wyników należy jeszcze wykonać badanie poziomu wolnych hormonów, czyli tyroksyny i trójjodotyroniny.
Badania hormonalne warto wykonać w przypadku niepokojących objawów. Pakiet badań hormonalnych dla kobiet oferuje Diagnostyka Laboratoria Medyczne.
Badania hormonalne u mężczyzn
U mężczyzn bada się głównie hormony płciowe, jak testosteron oraz hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową, czyli prolaktynę.
Poziom testosteronu warto zbadać przy problemach z erekcją, niski wynik może wskazywać na uszkodzenie lub niewydolność jąder. Może być także przesłanką informującą o potencjalnej chorobie genetycznej. Jeśli poziom testosteronu u mężczyzn jest zbyt wysoki, przyczyną może być również guz jądra lub nadnerczy.
Poziom prolaktyny natomiast warto zmierzyć, jeśli obserwuje się u siebie następujące objawy: zaburzenia płodności i erekcji, znaczny spadek libido i ginekomastie, czyli powiększenie się gruczołów piersiowych. Takie dolegliwości mogą wiązać się z podwyższoną produkcją prolaktyny.
