Coraz więcej badań potwierdza, że niski poziom testosteronu może być jednym z kluczowych czynników powiązanych z rozwojem zespołu metabolicznego. Niedobór tego hormonu nie tylko sprzyja otyłości brzusznej i insulinooporności, ale także prowadzi do zaburzeń lipidowych i zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2. U wielu mężczyzn z zespołem metabolicznym diagnozuje się również hipogonadyzm, co dodatkowo pogłębia problemy metaboliczne.
Jak przeciwdziałać temu niekorzystnemu cyklowi? W artykule wyjaśniamy rolę testosteronu w zdrowiu metabolicznym, przedstawiamy wyniki badań naukowych oraz omawiamy potencjalne korzyści z terapii testosteronem (TRT).
Czym jest zespół metaboliczny?
Zespół metaboliczny (ZM) to grupa wzajemnie powiązanych zaburzeń metabolicznych, które zwiększają ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Według kryteriów międzynarodowych ZM rozpoznaje się, gdy u pacjenta występuje otyłość brzuszna oraz co najmniej dwa z poniższych czynników:
- Podwyższone ciśnienie tętnicze: ≥130/85 mmHg lub stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych.
- Zaburzenia gospodarki węglowodanowej: poziom glukozy na czczo ≥100 mg/dl (5,6 mmol/l) lub wcześniej rozpoznana cukrzyca typu 2.
- Dyslipidemia: podwyższony poziom triglicerydów ≥150 mg/dl (1,7 mmol/l) lub niski poziom cholesterolu HDL (<40 mg/dl u mężczyzn).
Centralnym elementem ZM jest otyłość brzuszna, objawiająca się nadmiernym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej, co można zmierzyć obwodem talii przekraczającym normy dla danej populacji.
Testosteron a zdrowie metaboliczne
Testosteron to kluczowy hormon wpływający na zdrowie metaboliczne mężczyzn. Jego niedobór może prowadzić do szeregu niekorzystnych zmian, takich jak:
- Otyłość brzuszna: Niski poziom testosteronu sprzyja magazynowaniu tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha.
- Insulinooporność: Testosteron poprawia wrażliwość tkanek na insulinę, zmniejszając ryzyko cukrzycy typu 2.
- Profil lipidowy: Hormon ten obniża poziom „złego” cholesterolu LDL i triglicerydów, jednocześnie zwiększając poziom HDL, co chroni przed miażdżycą.
- Lipoliza: Testosteron wspomaga rozkład tłuszczów, co jest kluczowe w walce z otyłością brzuszną.
Niski testosteron a ryzyko metaboliczne: Co mówią badania?
Badania naukowe dostarczają licznych dowodów na związek między niskim poziomem testosteronu a ryzykiem metabolicznym:
- Massachusetts Male Aging Study (MMAS): Wykazano, że niski poziom testosteronu jest silnie związany z otyłością trzewną i insulinoopornością.
- Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT): Niższe poziomy testosteronu korelowały z wyższym ryzykiem zaburzeń lipidowych i cukrzycy typu 2.
- National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III): Mężczyźni z niskim testosteronem mieli większą podatność na rozwój zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2.
Czy terapia testosteronem (TRT) może pomóc?
Terapia testosteronem (TRT) może przynieść wymierne korzyści w leczeniu mężczyzn z zespołem metabolicznym i hipogonadyzmem. Wśród korzyści TRT wymienia się:
- Poprawę wrażliwości na insulinę.
- Redukcję otyłości brzusznej.
- Zwiększenie masy mięśniowej.
- Poprawę profilu lipidowego (m.in. obniżenie triglicerydów i LDL).
- Redukcję stanów zapalnych związanych z otyłością.
Ważne: TRT jest zalecana wyłącznie u pacjentów z potwierdzonym niedoborem testosteronu. Przed rozpoczęciem terapii konieczna jest szczegółowa diagnostyka, obejmująca m.in. oznaczenie poziomu testosteronu całkowitego i wolnego.
Na stronie Męska Klinika możesz bezpłatnie wykonać test ADAM, który pozwala na ocenę objawów mogących sugerować niedobór testosteronu.
Klucz do sukcesu: Kompleksowe podejście
Terapia testosteronem nie zastąpi zdrowego stylu życia. Aby osiągnąć optymalne rezultaty, należy:
- Wprowadzić zbilansowaną dietę.
- Regularnie uprawiać aktywność fizyczną.
- Skonsultować się z lekarzem w sprawie leczenia farmakologicznego innych zaburzeń związanych z zespołem metabolicznym.
Podsumowanie
Niedobór testosteronu odgrywa kluczową rolę w rozwoju zespołu metabolicznego u mężczyzn. Terapia testosteronem, stosowana w odpowiednich przypadkach, może znacząco poprawić parametry metaboliczne. Jeśli podejrzewasz u siebie niedobór testosteronu, skonsultuj się z lekarzem specjalistą. Pamiętaj, że zdrowy styl życia to fundament, na którym warto budować każdą terapię.
Źródła informacji:
https://meskaklinika.pl/testosteron-a-zespol-metaboliczny/
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3474619/
https://www.nature.com/articles/hr201052
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3354945/
Artykuł sponsorowany.
Autor bloga FitRepublic.pl. Wieloletni praktyk treningu siłowego oraz certyfikowany trener osobisty. Oprócz treningów siłowych uprawiam również biegi na średni dystans oraz jestem propagatorem zdrowej diety i stylu życia.
